Nespáľme to krásne v nás

Przedstawiam kolejną piosenkę najsłynniejszego duetu w historii słowackiej muzyki rozrywkowej Mariki Gombitovej i Miroslava Žbirki. Jest to pierwszy wspólny utwór nagrany po sukcesie piosenki V slepých uličkách. Na kolejny duet trzeba było czekać aż 11 lat. Przerwa spowodowana była tragicznym wypadkiem Mariky Gombitovej, o którym napiszę więcej wkrótce.

Utwór powstał z myślą o konkursie piękności Miss Slovakia, gdzie miał mieć swoją premierę. Ostatecznie Gombitova odmówiła występu tamtego dnia, twierdząc,że nie jest zadowolona z ostatecznego kształtu utworu. Žbirka wystąpił sam, prezentując jeden ze swoich utworów solowych, a sprawa odbiła się głośnym echem w mediach czeskich i słowackich.|Utwór miał swoją premierę po wielu sporach, również finansowych, w 2001 roku podczas finału konkursu Slávik, będącym odpowiednikiem naszych Fryderyków. Na płycie pojawił się w 2003 roku, kiedy to wszedł w skład albumu Miroslava Žbirki pt. Modrý album oraz w 2007 na albumie Mariki Gombitowej Vyznanie zawierającym jej największe hity.

Neviem spáliť most,  most za láskou v nás vždy sa dá spät ísť  vždy keď príde čas. Tak skús, nespáľme to krásne v nás	Nie umiem spalić mostu mostu za miłością w nas zawsze można iść wstecz zawsze, gdy przyjdzie na to czas. Spróbuj, nie spalmy tego, co piękne w nas
So mnou nájdeš v tme,  niečo vzájomné, všetko s tým, že si,  vo mne súvisí. Tak skús, nespálme to krásne v nás	Ze mną znajdziesz w ciemności, coś wspólnego, wszystko od tego że jesteś, we mnie zależy. Spróbuj, nie spalmy tego, co piękne w nas
Keď som s tebou dýcham rád naberá to rýchly spád	Kiedy jestem z Tobą, łatwo oddycham, szybciej i szybciej
Nedá sa to skrývať, nie  povie nám to dýchanie	Nie da się tego ukryć mówi nam to oddech
Tak skús, nespál nežné krásne v nás tak skús, nespál všetko krásne v nás.	Spróbuj, nie spal Czułego piękna w nas spróbuj, nie spal wszystkiego, co piękne w nas
Dva malíčky v tme,  platím výkupné, čas ti skrášlil tvár, mne tichšie krídla dal. Tak skús, nespáľme to krásne v nás	Dwoje dzieci w ciemności, płacę okup. czas upiększył twoją twarz, a mnieł cichsze skrzydła dał. Spróbuj, nie spalmy tego, co piękne w nas.
Dva malíčky v tme, nič len dýchanie, čas sa vrátil tam, kde patrí iba nám. Tak skús,  nespáľme to krásne v nás!	Dwoje dzieci w ciemności, nic, tylko oddech, czas cofnął się tam, gdzie należy tylko do nas. Spróbuj, nie spalmy tego, co piękne w nas!
Si mojou večnou hádankou, tajomstvá si stále stráž!	Jesteś dla moją wieczną zagadką, strzeż swoich tajemnic na wieki!
A stačí iba málo slov, a máš toho viac než máš!	Wystarczy niewiele słów, i tak masz ich więcej niż masz!

V slepých uličkách

Na początek przedstawię piosenkę, o której pisałam w poprzednim poście - pierwszą słowacką piosenkę w moim życiu. Jest to piosenka duetu Miroslava Žbirki i Mariki Gombitovej - gigantów słowackiej muzyki rozrywkowej. W dalszej części bloga przybliżę sylwetki obojga wykonawców.

Ako víno žiari chutí ako v ústach med Ak ju nosíš v tvári krajšej tváre niet Je taká zvláštna rozpovie ju kvet Je taká zvláštna rozpovie ju kvet	Lśni jak wino, smakuje jak w ustach miód Gdy ją nosisz na twarzy, piękniejszej twarzy nie ma Jest taka wyjątkowa opowie o niej kwiat Jest taka wyjątkowa opowie o niej kwiat
Ako dúšok vína ako nápoj omamný Sladko opojí ma na sto nocí na sto dní Ak budem šťastná nelám krásne sny Ak budem šťastný nelám krásne sny	Jak łyk wina jak napój odurzający Upoi mnie słodko na sto nocy na sto dni A jak będę szczęśliwa nie złam pięknych snów A jak będę szczęśliwy nie złam pięknych snów
Ref: No tak daj mi svoju lásku, na pomoc mi rýchlo leť No tak požičaj mi nádej, dvakrát ti ju vrátim späť No tak daj mi svoju lásku, na pomoc mi rýchlo leť No tak požičaj mi nádej, dvakrát ti ju vrátim späť	Ref: Daj mi więc swoją miłość, przybiegnij mi szybko na pomoc Pożycz mi nadzieję, oddam ci ją podwójnie Daj mi więc swoją miłość, przybiegnij mi szybko na pomoc Pożycz mi nadzieję, oddam ci ją podwójnie
Som ten krásny blázon, čo má rád tvoj strach Predstavím ti šťastie v slepých uličkách To krásne šťastie v slepých uličkách To krásne šťastie v slepých uličkách	Jestem jak ten piękny wariat, który lubi twój strach Pokażę ci szczęście w ślepych uliczkach Takie piękne szczęście w ślepych uliczkach Takie piękne szczęście w ślepych uliczkach
Som ten krásny blázon, ktorý kráča v oblakoch Túžim s tebou lietať aj túlať sa po vlakoch Predstav mi šťastie, zázrak pre mňa sprav Predstav mi šťastie, zázrak pre mňa sprav.	Jestem jak ten piękny wariat który chodzi z głową w chmurach Marzę o lataniu z tobą i włóczeniu się po pociągach Pokaż mi szczęście, uczyń dla mnie cud Pokaż mi szczęście, uczyń dla mnie cud

Piosenka pochodzi z albumu Doktor Sen, która wyszła w roku 1980 i od razu podbiła słowacką publiczność. Wielu z moich słowackich znajomych twierdzi, że właśnie ta piosenka jest ich ulubioną.
W roku 2005 amerykański aktor i reżyser Eli Roth wykorzystał tą piosenkę w swoim filmie Hostel, który powstał w koprodukcji z Quentinem Tarantino. Kompozycja ta nie znalazła się jednak w oficjalnym albumie ze ścieżkami dźwiękowymi z filmu.


Dwa lata później Miro Žbirka nagrał tą piosenkę powtórnie na swoją angielskojęzyczną płytę – solo, pod zmienionym tytułem i ze zmienionym tekstem. Nowa wersja piosenki nosi tytuł You Know I Love You (Love Song), niestety bez Mariky Gombitovej nie ma już tego czegoś.

Tak to się zaczęło

Pierwszą słowacką piosenkę usłyszałam jeszcze w ubiegłym stuleciu w dusznej sali podczas lektoratu z języka słowackiego. Od razu się w niej zakochałam. Były to czasy kiedy internet dopiero raczkował, więc nie można było tak po prostu włączyć sobie YouTube i zapoznać się z bardziej egzotycznymi utworami. Nagrywarki CD też nie były wtedy w powszechnym użyciu, więc słowackich piosenek słuchało się z wielokrotnie przegrywanych kaset. Szczęśliwy posiadacz nowej kasety był przedmiotem zazdrości, a potem taka kaseta długo krążyła wśród zainteresowanych aż wszyscy ją sobie przegrali.

Dzisiaj, mimo powszechnej dostępności i w przeciwności do muzyki czeskiej, muzyka słowacka jest w Polsce nieznana. Moim celem jest jej przybliżenie polskiemu odbiorcy. Na blogu będę zamieszczać słowackie utwory, głównie ever greeny, wraz z polskimi tłumaczeniami. Przybliżę też sylwetki słowackich wykonawców.

W swojej pracy jako lektor, często wykorzystuję piosenki jako materiał dydaktyczny. Język słowacki też przyswajałam z piosenek słowackich - słuchając wielokrotnie przegrywanych kaset (możecie sobie wyobrazić ich jakość) oraz bez dostępu do ich tekstów. Było to najlepsze ćwiczenie umiejętności słuchania, dzięki któremu bardzo szybko byłam w stanie rozumieć słowackich native speakerów. Mój blog może zatem pełnić funkcję edukacyjną dla uczących się języka słowackiego.

Jeśli chociaż jedna osoba zarazi się moją pasją do muzyki słowackiej, będę bardzo szczęśliwa.

Jak jazda na rowerze

Dziesięć lat temu straciłam aktywny kontakt z językiem słowackim, ograniczając jego użycie do powierzchownych kontaktów towarzyskich oraz sporadycznie do przeczytania czegoś w internecie. Przez ten cały czas czułam jak moje kompetencje językowe obniżają się z każdym rokiem coraz szybciej. Co jakiś czas obiecywałam sobie wrócić do systematycznego kontaktu ze słowackim, ale w natłoku spraw i wydarzeń na obietnicach się kończyło.

I nagle zostałam rzucona na głęboką wodę.

Przez dwa tygodnie otoczyłam się materiałami, książkami, notatkami oraz całkowicie zanurzyłam się w języku słowackim. Z każdą godziną czułam jak mój umysł cofa się o 10 lat oraz uaktywnia dawno przyswojoną wiedzę.

Mój umysł pracował na najwyższych obrotach, w głowie kłębiły mi się całe szeregi odmian i regułek - chlap, chlapa, chlapovi, chlapa, chlapovi, chlapom.

Pekný, pekného, peknému, pekného, pekný, peknom, pekným.

Beriem, berieš, berie, berieme, beriete, berú.

By, aby, byľ, bystrý, Bystrica, Bytča, byť, nábytok, . . .

Po tygodniu osiągnęłam stan sprzed dziesięciu lat - po obudzeniu się, moja pierwsza myśl była w języku słowackim. To jest jak jazda na rowerze - tego się nie da zapomnieć.

 

Witam

Blog ten jest pewnego rodzaju podróżą sentymentalną.

Piszę go głównie dla siebie, ale jeśli ktoś znajdzie w nim coś co go zainteresuje, zainspiruje, nauczy - serdecznie zapraszam.

Wszelkie uwagi i komentarze - mile widziane.